Net-billing – zasady

Net-billing jest nowatorskim systemem rozliczeń, który staje się tematem gorących dyskusji. Dotyczy on nowo zarejestrowanych prosumentów, którzy zgłosili swoje instalacje fotowoltaiczne po 1 kwietnia 2022 roku. Jak działa ten nowy system? Czy jest opłacalne przejście z systemu odbiorów na net-billing? Czy fotowoltaika w 2022 roku jest nadal dobrym wyborem?

Jak działa net-billing?

Net-billing skupia się na wartościowej, a nie ilościowej, rozliczeniu produkcji energii. Prosument sprzedaje nadmiar energii po ustalonej cenie, a płaci za energię jak inni użytkownicy, wliczając opłaty dystrybucyjne.

Zasady:

• Prosument sprzedaje nadmiar energii wprowadzanej do sieci po średniej miesięcznej cenie z Rynku Dnia Następnego.
• Płaci za zużywaną energię jak inni użytkownicy.
• System bazuje na depozycie prosumenckim, czyli koncie zasilanym wartością energii wprowadzonej do sieci przez prosumenta.
• Zebrane na depozycie środki, prosument może wykorzystać na zakup energii.
• Depozyt można wykorzystać przez 12 miesięcy, niewykorzystane nadmiary zostaną zwrócone (zwrot nie może przekroczyć 20% wartości energii wprowadzonej do sieci w danym miesiącu kalendarzowym).
• Prosument ponosi koszty opłaty dystrybucyjnej zmiennej, ale jest zwolniony z obowiązku odprowadzania podatku dochodowego PIT, akcyzy i VAT.
• Okres obowiązywania – 15 lat.

Fazy net-billingu

01.04.2022 – 30.06.2022 – tymczasowy system odbiorów.
Na zakończenie trzymiesięcznego okresu przejściowego, nadmiar energii zostanie rozliczony po średniej cenie miesięcznej z czerwca 2022 roku, a prosumenci automatycznie przejdą do systemu net-billingu.

01.07.2024 – net-billing oparty na cenach godzinowych.
Nadmiary energii elektrycznej będą rozliczane z wykorzystaniem dynamicznych taryf wg ceny giełdowej godzinowej na rynkach dnia następnego.

Dlaczego te zmiany?

System odbiorów jest jednym z najbardziej korzystnych systemów rozliczeń fotowoltaiki w Europie. Jego wprowadzenie miało na celu promocję fotowoltaiki prosumenckiej w Polsce. Dzięki wysokiej opłacalności systemu, elektrownie słoneczne szybko zyskały popularność. Niestety, dynamiczny rozwój sektora mikroinstalacji doprowadził do lokalnych problemów z przeciążeniem sieci energetycznej. W efekcie, niektóre elektrownie słoneczne musiały ograniczyć swoją produkcję, co wpłynęło na ich ekonomiczną efektywność.

W odpowiedzi na te problemy, operatorzy sieci zaczęli wprowadzać system net-billing. Ten system pozwala na dokładne rozliczenie energii wytwarzanej przez mikroinstalacje i oddanej do sieci, a także energii pobranej z sieci. Dzięki temu, operatorzy sieci mogą lepiej zarządzać obciążeniem, a właściciele mikroinstalacji są w stanie lepiej zaplanować i optymalizować swoją produkcję energii.

Net-billing pozwala na dokładne rozliczenie energii, co oznacza, że prosumenci otrzymują pieniądze za każdą kWh energii, którą oddają do sieci, a także płacą za każdą kWh energii, którą pobierają z sieci. To różni się od tradycyjnego systemu odbiorów, w którym prosumenci mogą oddawać energię do sieci za darmo, a następnie odbierać tę samą ilość energii bez dodatkowych opłat.

Przejście na net-billing może być korzystne dla tych, którzy mają już panele fotowoltaiczne, jeśli są w stanie wytworzyć więcej energii, niż są w stanie zużyć. Jeśli jednak zużywają więcej energii, niż są w stanie wytworzyć, mogą skorzystać z pozostania przy tradycyjnym systemie odbiorów. Ostateczna decyzja powinna zależeć od indywidualnej sytuacji każdego prosumenta.

Jak było do 2022 roku?

Fragment archiwalny:

Rozliczanie energii elektrycznej wytworzonej z instalacji fotowoltaicznej jest nieco innym procesem niż zwykłe rozliczenie za zużycie prądu. Prosumenci, czyli użytkownicy instalacji fotowoltaicznych, produkują własną energię, część której mogą wprowadzić do sieci energetycznej. Na końcu każdego okresu rozliczeniowego (czyli zazwyczaj miesiąca), operator sieci energetycznej, na podstawie odczytów z dwukierunkowego licznika energii, rozlicza dwie wartości: ilość energii wprowadzonej do sieci i ilość energii pobranej z sieci.

Opłata, którą prosument płaci, zależy od tzw. „opustu”, który jest określony dla mikroinstalacji o różnych mocach. Dla instalacji o mocy do 10 kWp opust wynosi 0,8, a dla tych o mocy powyżej 10 kWp opust wynosi 0,7. W praktyce oznacza to, że za każdy kWh energii wprowadzonej do sieci, prosument może pobrać z sieci tylko 0,8 kWh lub 0,7 kWh energii, w zależności od mocy jego instalacji. Pozostała część to tzw. „opłata za magazynowanie energii”, która jest naliczana przez operatora sieci energetycznej.

Jeżeli w ciągu okresu rozliczeniowego prosument wprowadzi do sieci więcej energii, niż z niej pobierze, zostanie mu naliczona tylko opłata stała za dystrybucję energii. Nadwyżka energii, którą wprowadził do sieci, nie jest jednak stracona – może on z niej korzystać przez kolejne 12 miesięcy (liczone od okresu rozliczeniowego), jednak po tym czasie niewykorzystana energia przepada.

W związku z tym, ważne jest odpowiednie planowanie zużycia energii, biorąc pod uwagę możliwości produkcji swojej instalacji, jak również rozważne zarządzanie wprowadzaniem nadwyżek energii do sieci, aby w pełni wykorzystać wyprodukowaną energię i minimalizować opłaty.