Jak już od pewnego czasu wiadomo od 1 kwietnia 2022r. ulegną zmianie zasady rozliczania się prosumentów, czyli osób, które – za pomocą mikroinstalacji – wytwarzają energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby, mogąc ją jednocześnie magazynować i przekazywać nadwyżkę do sieci energetycznej. I właśnie kwestii wprowadzanych do sieci nadwyżek energii mają owe zmiany dotyczyć.
Nasuwa się więc pytanie: Czy nowa forma rozliczeń będzie korzystniejsza dla osób zainteresowanych zamontowaniem instalacji fotowoltaicznej od kwietnia 2022r.? Czy może lepiej się pośpieszyć i zdecydować na tę instalację jeszcze przed zmianą?
System opustów – czy będzie można jak dotychczas?
System opustów jest systemem, w którym:
- przy instalacji o mocy do 10 kW – za każdą 1 kWh oddaną do sieci można odebrać
0,8 kWh, - przy instalacji o mocy większej niż 10 kW (nie przekraczającej 50 kW) – za każdą 1 kWh oddaną do sieci można odebrać 0,7 kWh.
Prosumenci, którzy na dzień dzisiejszy korzystają już z instalacji fotowoltaicznej, a także ci, którzy do 31 marca 2022r. złożą kompletne i poprawne zgłoszenie do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) o przyłączenie mikroinstalacji do sieci, również po 1 kwietnia 2022r. pozostaną w dotychczasowym systemie rozliczeń prosumentów, czyli tzw. systemie opustów.
Dotychczasowi prosumenci (korzystający z instalacji fotowoltaicznej na dzień 31.03.2022r.)
Nowe regulacje nie nakładają żadnych dodatkowych obowiązków na obecnych prosumentów, którzy korzystają już z systemu opustów, dotyczących przekazywania jakichkolwiek oświadczeń w kwestii dalszego funkcjonowania na dotychczasowych zasadach.
Nowi prosumenci (zgłaszający przyłączenie instalacji fotowoltaicznej do dnia 31.03.2022r.)
Dla nowych prosumentów natomiast, dla nabycia prawa do rozliczeń w w/w systemie, nie ma znaczenia moment przyłączenia mikroinstalacji, wymiana licznika czy wytworzenie energii elektrycznej oraz przekazanie jej do sieci. Te czynności techniczne będą jedynie oznaczać rozpoczęcie działalności prosumenckiej. Znaczenie ma natomiast, o czym nadmieniono powyżej, moment złożenia poprawnego i kompletnego zgłoszenia o przyłączenie instalacji fotowoltaicznej do sieci.
Dotychczasowi lub nowi prosumenci (zgłaszający po dniu 31.03.2022r. rozbudowę instalacji fotowoltaicznej)
Dodatkowo, grupa prosumentów, którzy uruchomili lub zgłosili przyłączenie mikroinstalacji do 31 marca 2022r., chcąc ją po tym terminie rozbudować, będą mogli również rozliczać się nadal w systemie opustów. Niemniej jednak będą oni mieli obowiązek zgłoszenia zmiany mocy zainstalowanej instalacji fotowoltaicznej do operatora sieci w terminie 14 dni od dokonanej zmiany. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować nałożeniem kary
w wysokości 1000 zł.
Prosumenci pozostający w systemie opustów:
- Nie ponoszą kosztów opłaty dystrybucyjnej zmiennej.
- Mogą rozliczać nadwyżkę energii przez 12 miesięcy.
- Będą mogli korzystać z systemu opustów przez okres kolejnych 15 lat od rozpoczęcia produkcji energii.
- Po upływie 15 lat będą musieli podpisać nową umowę, zgodną z obowiązującymi
w tym okresie warunkami. - W każdym momencie, przed upływem 15 lat, mogą podjąć dobrowolną decyzję
o przejściu ma rozliczenie w nowym systemie net-billingu, składając oświadczenie do sprzedawcy energii. Jednak po zmianie systemu rozliczeń nie będą mogli powrócić do poprzedniego systemu, czyli systemu opustów.
Dotowane projekty parasolowe
Zmiany, które zostały niedawno przyjęte przez Sejm, wprowadzają wyjątek od zasady konieczności złożenia poprawnego i kompletnego zgłoszenia o przyłączenie instalacji fotowoltaicznej do dnia 31 marca 2022r., aby móc pozostać w systemie opustów. Chodzi
o prosumentów, którzy przystąpili to tzw. projektów parasolowych i pozyskali na instalacje fotowoltaiczne unijne dotacje, a nie zdążą zgłosić ich przyłączenia przed 1 kwietnia 2022r. Zatem wszyscy uczestnicy projektów parasolowych, którzy do 31 marca 2022r. podpiszą umowę na zakup, montaż lub dofinansowanie mikroinstalacji z jednostkami samorządu terytorialnego realizującymi programy parasolowe oraz do 31 grudnia 2023r. złożą prawidłowo wniosek o przyłączenie mikroinstalacji, będą mogli korzystać z zasad rozliczeń
w systemie opustów.
Nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii zostanie teraz skierowana do prac w Senacie. Nowelizacja ta znalazła pełne poparcie posłów, zatem można się spodziewać, że zmiany w ustawie o OZE w zakresie projektów parasolowych uzyskają również poparcie senatorów. Zachęcamy więc do śledzenia powyższego.
Zmiana w tym zakresie ma pomóc zrealizować samorządowe projekty parasolowe, które zapewniają wysokie dofinansowanie dla nowych instalacji fotowoltaicznych.
Net-billing – nowy system rozliczania energii
Od 1 kwietnia 2022r. dotychczasowy, obowiązujący jeszcze do 31 marca 2022r. na rynku instalacji fotowoltaicznych system rozliczeń w formie opustów zostanie zastąpiony przez tzw. system net-billing. Rozliczenie w net-billingu będzie polegało na rozliczaniu się przez prosumentów w oparciu o zakup i sprzedaż energii, czyli nadwyżki energii wprowadzonej do sieci będą przez nich sprzedawane po określonej cenie, według jej wartości rynkowej, a za energię pobraną będą płacić jak inni odbiorcy. Po sprzedaniu nadwyżki energii, pieniądze uzyskane z jej sprzedaży trafią do tzw. depozytu prosumenckiego na okres 12 miesięcy. I to właśnie dzięki nim prosument będzie mógł płacić za zużytą energię. Jeżeli natomiast nie wykorzysta wszystkich tych środków, to będą mu one wypłacane. Jednak aby zabezpieczyć się przed ewentualnym przewymiarowaniem instalacji i nadprodukcją energii, wysokość wypłacanej kwoty została ograniczona i nie może być ona wyższa niż 20% wartości prądu, który został wprowadzony do sieci w danym miesiącu.
Wyprodukowane nadwyżki energii będą rozliczane zgodnie ze średnią ceną energii
z rynku hurtowego. Do połowy 2024r. ma to być średnia cena z poprzedniego miesiąca, a po tym okresie będzie brana pod uwagę bieżąca cena godzinowa. Oznacza to, że cena za energię oddaną do sieci w systemie net-billingu nie będzie mieć stałej wartości oraz że energia sprzedawana przez prosumenta będzie dużo tańsza niż kupowana.
System net-billingu będzie wdrażany w trzech etapach, które wyznaczają daty:
1 kwietnia 2022r., 1 lipca 2022r. i 1 lipca 2024r.
Co to oznacza?
- Od 1 kwietnia 2022r. do 30 czerwca 2022r. to okres przejściowy, w którym nowi prosumenci, składający zgłoszenie o przyłączenie instalacji fotowoltaicznej do sieci po 31 marca 2022r., będą rozliczani na dotychczasowych zasadach. Gdy do 30 czerwca 2022r. wprowadzona do sieci energia nie zostanie pobrana, to trafi ona na depozyt prosumencki.
- Od 1 lipca 2022r. do 30 czerwca 2024r. wymienieni w punkcie 1 nowi prosumenci będą rozliczani według zasad net-billingu, przechodząc na niego automatycznie. W tym okresie cena energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci będzie rozliczana według miesięcznej ceny rynkowej.
- Od 1 lipca 2024r. cena energii wprowadzanej do sieci przez wymienionych powyżej nowych prosumentów będzie rozliczana według godzinowej ceny rynkowej.
Net-billing – rachunek zysków czy strat?
Nowy system rozliczeń energii na rynku fotowoltaicznym został wprowadzony z myślą o odciążeniu operatorów sieci poprzez zmniejszenie tempa przyrostu liczby tychże instalacji. System ten ma także na celu przekonanie prosumentów do zwrócenia większej uwagi na maksymalne wykorzystanie energii produkowanej na miejscu, aby zredukować liczbę kWh wprowadzanych do sieci, np. poprzez zakup magazynu energii.
Wielu ekspertów twierdzi jednak, iż net-billing jest systemem mniej opłacalnym i co za tym idzie mniej korzystnym dla prosumentów w porównaniu z obecnym systemem opustów. Ich ocena podyktowana jest zmiennością cen energii na rynku hurtowym, które to ceny mają wpływ na rozliczenie wyprodukowanych przez prosumentów nadwyżek cen energii przesyłanych przez nich do sieci. Obecnie są one bardzo wysokie, co powoduje, że wejście do nowego systemu może być bardziej korzystne. Jednak w dłuższej perspektywie ceny na rynku hurtowym są trudne do oszacowania. To powoduje również, że czas zwrotu inwestycji
w instalację fotowoltaiczną ulegnie wydłużeniu.
Net-billing – początek końca fotowoltaiki?
Uważa się, że pomimo wprowadzenia mniej korzystnego systemu rozliczeń energii, zainteresowanie instalacjami fotowoltaicznymi raczej nie spadnie, ponieważ są one nadal opłacalne. W dalszym ciągu bowiem będą generować oszczędności, szczególnie w dobie rosnących rachunków za energię elektryczną.
Kolejną kwestią przemawiającą za montażem mikroinstalacji są normy energetyczne przy budowie domu, które zostały zwiększone.
Od początku br. występuje też duży problem z realizacją przyłączy gazowych dla nowych domów. W dniu 12 stycznia 2022r. Polska Spółka Gazownictwa poinformowała, że realizacja przyłączy gazowych została wstrzymana ze względu na wyczerpanie się budżetu na lata 2022-2023, jaki spółka miała na ten cel. Przyczyną tego stanu rzeczy jest tak duże zainteresowanie przyłączeniem do sieci.
Pomimo wydłużenia się czasu zwrotu inwestycji w mikroistalację należy zauważyć, że szybszy zwrot nastąpi, gdy większa będzie nasza autokonsumpcja, która również obniży nasze rachunki. Zainwestowanie w pompę ciepła oraz magazyn energii może znacząco wpłynąć na ową autokonsumpcję. Jednak to wymaga znacznych nakładów pieniężnych. Natomiast bez dodatkowych nakładów, przy optymalizacji zużycia energii w domu, można skrócić zwrot o 1,5 roku.
Ważnym jest również to, iż w 2022r. będzie nadal można korzystać z różnych dofinansowań do instalacji fotowoltaicznej. Z początkiem roku ruszyła czwarta już odsłona programu „Mój Prąd”, a także program „Czyste powietrze” oraz „Ulga Termomodernizacyjna”.
Zachęcamy zatem do wejścia z nami w system opustów do 31 marca 2022r., korzystając z oferty firmy Eko-Solar. Nie zniechęcamy przy tym oczywiście do zgłoszenia się do nas również po tej dacie, ponieważ instalacja fotowoltaiczna to inwestycja mimo wszystko wciąż opłacalna.
